Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

23 Οκτωβρίου 2013 σε ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ, ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ, ΝΕΟΤΗΤΑ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Πρω­το­πρε­σβυ­τέ­ρου Δη­μη­τρί­ου Γκα­ραγ­κού­νη

Δι­δά­κτο­ρος Θε­ο­λο­γί­ας

Ἐ­φη­με­ρί­ου Ἱ. Να­οῦ Ἁ­γί­ου Νι­κο­λά­ου  Πρε­βέ­ζη­ς 

Μέ τήν μυ­στη­ρι­α­κή τους ἕ­νω­ση οἱ σύ­ζυ­γοι ἔ­χουν ἀ­νοί­ξει μί­α και­νού­ργι­α πε­ρί­ο­δο στὴν ὕ­παρ­ξή τους. Πλέ­ον ζοῦν μα­ζί, αὐ­τὸ ση­μαί­νει ὅ­τι συμ­με­τέ­χουν στὶς κα­λὲς καὶ στὶς κα­κὲς ἡ­μέ­ρες καί ὅ­τι μοι­ρά­ζον­ται τὶς χα­ρές τους καὶ τὶς λύ­πες τους.

Μέ­σα σὲ ἕ­να πα­λαι­ὸ δι­ή­γη­μα τοῦ Με­σαί­ω­να  Τρι­στά­νος καὶ Ἰ­ζόλ­δη, ἡ νέ­α γυ­ναῖκα πα­ρα­τη­ρεῖ κον­τὰ στὸ δρό­μο, ἕ­να κλω­νά­ρι φουν­του­κι­ᾶς, πά­νω στὸ ὁ­ποῖ­ο εἶ­ναι τυ­λιγ­μέ­νο ἕ­να κοτ­σά­νι ἁ­γι­ό­κλη­μα καὶ λέ­γει: «Ἔ­λα μα­ζί μου φί­λε μου: οὔ­τε ἐ­σὺ χω­ρὶς ἐ­μέ­να, οὔ­τε ἐ­γὼ χω­ρὶς ἐ­σέ­να», cite Redier: «mes gargons et vos filles», σελ. 217.

Ἀλ­λά ἡ οι­κο­γένει­α θὰ εἶναι ἀ­λη­θι­νά  μί­α οἰ­κο­γέ­νει­α, ὅ­ταν ἔλ­θουν μί­α μέ­ρα τὰ παι­δι­ά. Εἶ­ναι ἕ­νας ἀ­πὸ τοὺς σκο­ποὺς τοῦ γά­μου. Ὁ νό­μος τοῦ Θε­οῦ ἐ­πι­ση­μαί­νει, ὅ­τι ὅ­ταν ὁ Θε­ὸς το­πο­θέ­τη­σε μέ­σα στὸν πα­ρά­δει­σο τὸ πρῶ­το ἀν­θρώ­πι­νο ζευ­γά­ρι, εἶ­χε πεῖ στὸν Ἀ­δὰμ καὶ τὴν Εὔα, «Αὐ­ξά­νε­σθε καὶ πλη­θύ­νε­σθε καὶ κα­τα­κυ­ρι­εύ­σα­τε τὴν γῆν καὶ κλη­ρο­νο­μή­σα­τε αὐ­τήν». (Γεύ­σεις Ἰ, 28).

Οἱ  σύ­ζυ­γοι  δέν πρέπει  νὰ  μέ­νουν  μόνοι  του­ς  στό  σπί­τι. Ὅ­σο με­γά­λη καί ἄν εἶναι ἡ ἀ­γά­πη τους δὲν θὰ εἶ­ναι πλή­ρως εὐ­χα­ρι­στη­μέ­νη ἡ καρ­δι­ά τους. Ἔ­χουν τὴν ἀ­φο­σί­ωση τοῦ ἑ­νὸς πρὸς τὸν ἄλ­λον, τὰ μι­κρὰ κα­θη­με­ρι­νὰ πράγ­μα­τα ποὺ ὀ­μορ­φαί­νουν τὴν ζω­ή τους, τὴν θαλ­πω­ρὴ ἑ­νὸς πε­ρι­ποι­η­μέ­νου καὶ στο­λι­σμέ­νου σπι­τι­οῦ. Ὅ­σο ὅ­μως, δὲν ἔρ­χε­ται μέ­σα στὸ σπί­τι μας τὸ ζω­ο­γό­νο τρε­μού­λι­α­σμα μί­ας κού­νι­ας, τὸ σπί­τι τὸ αἰ­σθά­νε­σαι ἄ­δει­ο σὰν κά­τι νὰ τοὺς λεί­πει.

Ὅ­τα­ν τό παι­δί ἐμ­φα­νι­στεῖ, ὁ πα­τέ­ρα­ς καί ἡ μη­τέ­ρα δέ­ν ζοῦν πλέ­ο­ν μό­νο ὁ ἕνας γι­ά τόν ἄλ­λον. Ἀ­φο­σι­ώ­νον­ται στὸ τρί­το πρό­σω­πο ποὺ μπαί­νει στὴν οἰ­κο­γέ­νει­α, καὶ ὀ­φεί­λουν ὄ­χι μό­νο νὰ τό ἀ­γα­ποῦν, ἀλ­λὰ καὶ νὰ τὸ με­γα­λώ­σουν σω­στὰ μὲ ὅ­λη τὴν ση­μα­σί­α τῆς λέ­ξε­ως.

Εἶ­ναι βα­ρὺ φορ­τί­ο, δι­ό­τι τά πράγ­μα­τα σὲ αὐ­τὴ τὴ πε­ρίπτω­ση δέν πη­γαί­νου­ν  μό­να τους. Ἡ χά­ρις τοῦ Μυ­στη­ρί­ου εἶ­ναι ἀ­πα­ραί­τη­τη, δι­ό­τι πρέ­πει νὰ δι­ορ­θώ­νεις χω­ρὶς αὐ­στη­ρό­τη­τες, νά ἀ­γα­πᾶς, χω­ρὶς πολ­λὰ χά­δια­, καὶ νὰ ἀ­νέ­χε­σαι χω­ρὶς θυ­μὸ. Αὐ­τὴ δί­νει στοὺς γο­νεῖς τὶς οὐ­σι­α­στι­κὲς ἀ­ρε­τές, τοῦ παι­δα­γω­γοῦ, τὴν στα­θε­ρό­τη­τα καὶ τὴν ὑ­πο­μο­νή. Δὲν χρει­ά­ζε­ται ἡ αὐ­στη­ρό­τη­τα γι­ὰ νὰ ἐ­πι­βάλ­λεις τὴν θέ­λη­σή σου στὸ παι­δί, σὲ πράγ­μα­τα ποὺ αὐ­τὸ ἀ­κό­μη δὲν ἀν­τι­λαμ­βά­νε­ται ἢ δὲν γνω­ρί­ζει. Θέ­λον­τας πολ­λὲς φο­ρὲς ἐ­μεῖς οἱ ἴ­δι­οι νὰ ἀ­να­δεί­ξου­με ὁ­ρι­σμέ­να ἀ­πὸ τὰ κα­πρίτ­σι­α τοῦ παι­δι­οῦ καὶ νὰ δι­ορ­θώ­σου­με πα­ρα­πτώ­μα­τά του, συ­χνὰ τὸ ὑ­πο­βάλ­λου­με σὲ στε­ρή­σεις.

Ἡ ὑ­πο­μο­νή καί τά ἀ­στραφ­τε­ρὰ μά­τι­α  τῶν μω­ρῶν, εἶναι ἐ­κεῖνα πού κά­νουν τοὺς μπαμ­πά­δε­ς να ἀ­νέ­χον­ται τίς φω­νέ­ς τους. Ἡ ὑ­πο­μο­νὴ εἶ­ναι ποὺ κά­νει τὶς μη­τέ­ρες νὰ στέ­κον­ται ὧ­ρες ὁ­λό­κλη­ρες χω­ρὶς μουρ­μούρα μπρο­στὰ στὰ κρε­ββά­τι­α, ὅ­που τὰ μω­ρὰ συ­χνὰ δὲν θέ­λουν νὰ κοι­μη­θοῦν.

Εἶ­ναι πο­λὺ δύ­σκο­λο νά κερ­δί­σει­ς τήν ἐμ­πι­στο­σύ­νη τῶν παι­δι­ῶν. Πρέ­πει νὰ μι­λή­σου­με μέ τὰ παι­δι­ά, νὰ ἐ­πι­κοι­νω­νοῦ­με μα­ζί τους, νὰ ἀ­να­κα­λύ­πτου­με  τὰ ἐν­δι­α­φέ­ρον­τα κά­θε παι­δι­οῦ, δι­ό­τι  εἶναι ἡ γλῶσ­σα πού μᾶς ἐπι­τρέ­πει νὰ ἔ­χου­με ἐ­πα­φή καί ἐ­πι­κοι­νω­νί­α μα­ζί τους.

Ἡ οἰ­κο­γέ­νει­α εἶναι τό κύτ­τα­ρο τῆς κοι­νω­νί­ας. Ἀ­ξί­ζει κά­θε προ­σο­χή καί  κά­θε θυ­σί­α. Ἰ­δι­αί­τε­ρα πρέ­πει νὰ προ­σέ­ξουν ἐ­κεῖ­νοι ποὺ εἶ­ναι ἡ ζω­ή τους καὶ ἡ ἐλ­πί­δα τους οἱ νέ­οι γο­νεῖς, οἱ νέ­οι γο­νεῖς, οἱ νε­ό­νυμ­φοι, ἐ­κεῖνοι  ποὺ προ­ε­τοι­μά­ζον­ται νὰ δη­μι­ουρ­γή­σουν οἰ­κο­γέ­νει­α. Ἡ οἰ­κο­γέ­νει­α εἶ­ναι μί­α κατ᾿ οἶ­κον ἐκ­κλη­σί­α. Ἐ­κεῖ ἀ­να­πτύσ­σον­ται καὶ λει­τουρ­γοῦν ὅ­λα τὰ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κὰ γνω­ρί­σμα­τα τῆς ἐ­πι­κοι­νω­νί­ας, ἡ ἀ­γά­πη, ἡ συ­νε­ξή­γη­ση, ἡ ἑ­νό­τη­τα, ἡ συγ­γνώ­μη, ἡ ἀ­νε­κτι­κό­τη­τα, ἡ δη­μι­ουρ­γί­α, ἡ πνευ­μα­τι­κὴ ἄ­νο­δος. Ἐ­κεῖ ἀν­τι­με­τω­πί­ζον­ται σω­στὰ τὰ σο­βα­ρὰ προ­βλή­μα­τα ποὺ ἀ­να­κύ­πτουν, καὶ ἡ ἀ­γω­γὴ τῶν παι­δι­ῶν.

Ἡ Ἐκ­κλη­σί­α ὀ­φεί­λει να δεί­ξει ἀ­γά­πη πρὸς τὰ νέ­α ζευ­γά­ρι­α. Οἱ ποι­μέ­νες της πρέ­πει νὰ δεί­ξουν εὐ­θύ­νη ἐμ­πρὸς στὰ ὀγ­κώ­δη προ­βλή­μα­τα τῆς συ­ζυ­γί­ας. Χρει­ά­ζε­ται μί­α συ­στη­μα­τι­κὴ προ­σπά­θει­α γι­ὰ ποι­μαν­τι­κὴ κα­θο­δή­γη­ση τῶν γο­νέ­ων καὶ τῶν ὑ­πο­ψη­φί­ων γο­νέ­ων στὴ σω­στὴ ἀν­τι­με­τώ­πι­ση τῶν δυ­σκο­λι­ῶν τοῦ ἔγ­γα­μου βί­ου. Ὁ­δη­γὸς εἶ­ναι ἡ ἐμ­πει­ρί­α τῶν Πα­τέ­ρων ποὺ με­τα­στοι­χει­ώ­νε­ται σὲ πρά­ξη καὶ ζω­ή. Στό­χος εἶ­ναι νὰ κά­νει τοὺς νέ­ους νὰ γί­νουν εὐ­τυ­χι­σμέ­νοι σύ­ζυ­γοι καὶ ἐ­πι­τυ­χη­μέ­νοι γο­νεῖς. Νὰ δη­μι­ουρ­γή­σουν δη­λα­δὴ μί­α συγ­κρο­τη­μέ­νη χρι­στι­α­νι­κὴ οἰ­κο­γέ­νει­α. Ὁ Χρι­στι­α­νι­κὸς γά­μος εἶ­ναι κα­τὰ τὸν Χρυ­σό­στο­μο ἡ ἔν­τι­μη σύ­ζευ­ξη τοῦ ἄν­δρα καὶ τῆς γυ­ναί­κας καὶ κα­τὰ τὴ Γρα­φὴ «Μυ­στή­ρι­ο μέ­γα».

Ὁ θε­σμὸς τῆς οἰκο­γέ­νει­α­ς δέ­χε­ται ἐ­πι­θέ­σει­ς ἀ­πὸ τοὺς ὑ­πέρ­μα­χους τῆς ἀ­πό­λυ­της ἐ­λευ­θε­ρί­ας. Κή­ρυ­ξαν «τὸν ἐ­λεύ­θε­ρο ἔ­ρω­τα», κα­τάρ­γη­σαν τὴν ἀ­λη­θι­νὴ ἀ­γά­πη, δέχ­τη­καν κά­ποι­α ἠ­θι­κὴ ἀ­συ­δο­σί­ας, μὲ ὀ­δυ­νη­ρὲς στὸ τέ­λος συ­νέ­πει­ες. Ἀ­πο­τέ­λε­σμα αὐ­τῆς τῆς κα­τά­στα­σης; Ἔ­παυ­σε ἡ οἰ­κο­γέ­νει­α νὰ εἶ­ναι δη­μι­ουρ­γι­κή, ξέ­φυ­γε ἀ­πὸ τὸ σκο­πό της, ἡ φυ­γο­τε­κνί­α ἔ­γι­νε χα­ρα­κτη­ρι­στι­κὸ γνώ­ρι­σμά της, καὶ τὸ δι­α­ζύ­γι­ο τὸ τρα­γι­κὸ ἐ­πι­σφρά­γι­σμα, μὲ θύ­μα­τα πάν­το­τε τὰ παι­δι­ά.

Ἔτ­σι  τόν παν­σε­ξου­α­λι­σμό  καὶ  τή­ν ἀν­ταρ­σί­α  κα­τὰ  τοῦ Θε­οῦ πλη­ρώ­νει μὲ ἀ­κρι­βὸ τί­μη­μα ὁ ἄν­θρω­πος καὶ ἡ κοι­νω­νί­α. Τρώ­ει τὰ ξυ­λο­κέ­ρα­τα, ὅ­πως ὁ ἄ­σω­τος γυι­ὸς τῆς πα­ρα­βο­λῆς. Ναρ­κω­τι­κά, δι­αρ­ρή­ξεις, ἐγ­κλή­μα­τα, αὐ­το­κτο­νί­ες, νευ­ρο­πα­θή­σεις εἶ­ναι τὰ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά της. Ἡ ἠ­θι­κὴ χα­λα­ρό­τη­τα ἔ­χει με­τα­φερ­θεῖ καὶ στὰ ἁ­γνὰ καὶ πα­ρα­δο­σι­α­κὰ ἄλ­λο­τε χω­ρι­ά μας. Τὰ δι­α­ζύ­γι­α μαρ­τυ­ροῦν τοῦ λό­γου τὸ ἀ­λη­θές. Ἐ­πι­χεί­ρη­σε ἡ σύγ­χρο­νη ἄρ­νη­ση καὶ ἀ­πι­στί­α ἀ­πὸ θερ­μο­κή­πι­ο ἀ­γά­πης νὰ τὴν με­τα­βά­λει σὲ ὑ­πο­λει­τουρ­γοῦ­σα ξε­νο­δο­χει­α­κὴ μο­νά­δα, χω­ρὶς ζε­στα­σι­ὰ καὶ πα­ρου­σί­α στὸ κοι­νω­νι­κὸ πε­ρι­βάλ­λον.

Γρά­φει  ὁ  σε­βα­σμι­ότα­το­ς Μη­τρο­πο­λίτης Γρε­βε­νῶν Σέρ­γι­ο­ς στό πε­ρι­ο­δι­κό (ὅ­σι­ο­ς Νι­κάνωρ) Νο­έμ­βρι­ος 2012: «ὕ­στε­ρα ἀ­πό αὐ­τὰ τὰ φαι­νό­με­να πρέ­πει νὰ ἀ­νη­συ­χοῦ­με, νὰ δι­ε­ρω­τη­θοῦ­με, τί πρέ­πει νὰ κά­νου­με γι­ά νά σω­θεῖ ἡ οἰκο­γέ­νει­α; Γι­ά νά εἶ­ναι ἡ οἰκο­γέ­νει­α θερ­μο­κή­πι­ο καί θερ­μο­κοι­τί­δα δη­μι­ουρ­γί­ας, πρέ­πει νὰ δεχ­τοῦν οἱ γο­νεῖς, ὁ ἄν­δρας καὶ  ἡ γυ­ναῖκα πού ἔρ­χον­ται εἰ­ς γά­μο­ν κοι­νω­νίαν, ὅτι «τό Μυ­στή­ρι­ο τοῦτο μέγα ἐ­στὶν» (Ἐ­φεσ. 5,32). Ναί! Ἡ  οἰ­κο­γέ­νει­α εἶναι θε­ο­σύ­στα­το­ς καί αἰ­ω­νό­βι­ο­ς θε­σμός, τόν ἁ­γί­α­σε ὁ  θε­άν­θρω­πος Θε­ός.

Ἡ σω­τη­ρί­α  τῆς οἰκο­γέ­νει­α­ς  ἐ­ξαρ­τᾶ­ται  ἀ­πο­κλει­στι­κὰ ἀ­πό μία ἀ­λή­θει­α: ὅ­τι χρει­ά­ζε­ται νὰ ἐ­νι­σχύ­σου­με τὴν οἰ­κο­γε­νει­α­κὴ ζω­ὴ καὶ νὰ τὴν ξα­να­κτί­σου­με ἐ­πά­νω σὲ βά­σεις Χρι­στι­α­νι­κές.

Ἡ κοι­νω­νί­α μα­ς ἔχει ἀ­πόλυ­τη ἀ­νάγ­κη ἀ­πό πα­τέ­ρε­ς καί μη­τέρες, ὅ­πως τοὺς  θέ­λει  ὁ  Χρι­στι­α­νι­σμός. Θέ­λου­με  πα­τέ­ρε­ς  στορ­γι­κούς πού  νά  ἀ­γα­ποῦν τὸ σπί­τι τους καί νά ἐν­δι­α­φέ­ρον­ται γι­ά τά παι­δι­ά τους. Χρει­α­ζό­μα­στε μη­τέ­ρες ποὺ μὲ γεν­ναι­ο­φρο­σύ­νη νὰ δέ­χον­ται κά­θε θυ­σί­α γι­ὰ τὰ παι­διά­ τους. Μη­τέ­ρες ποὺ ἀ­γω­νι­οῦν γι­ὰ τὴ σω­στὴ ἀ­γω­γὴ  τῶν παι­δι­ῶν τους. Μη­τέ­ρες ποὺ θέ­λουν καὶ προ­σπα­θοῦν νὰ δι­δά­ξουν τὰ παι­δι­ά τους νὰ προ­σεύ­χον­ται, νὰ ἐ­ξο­μο­λο­γοῦν­ται καὶ νὰ κοι­νω­νοῦν.

Ὅ­τα­ν βρε­θοῦ­ν στήν κοι­νω­νί­α μα­ς τέ­τοι­οι γο­νεῖς πού θά θε­με­λι­ώ­νου­ν  τή­ν οἰκο­γέ­νει­ά τους πά­νω στὸν ἱ­ε­ρὸ Κώ­δι­κα τοῦ Εὐ­αγ­γε­λί­ου, τό­τε θὰ ἀλ­λά­ξει ἡ δο­μὴ καί ἡ μορ­φή τῆ­ς ση­με­ρι­νῆ­ς κοι­νω­νί­ας, τό­τε θὰ πνεύ­σει νέ­ος ἀ­να­και­νι­στι­κὸς ἄ­νε­μος στή σύγ­χρο­νη ζω­ή.