ΤΑ ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Μανόλη Γ. Δρεττάκη

τέως  Ἀντι- προέδρου τῆς Βουλῆς

family56474Ε ἶναι γνωστὸ ὅτι στὴ χώρα μας ἡ οἰκογένεια, βασικὸς θεσμὸς γιὰ τὴν ἐπιβίωση τοῦ ἔθνους, δὲν ἔτυχε ποτὲ τῆς φροντίδας ποὺ τῆς ἀξίζει ἀπὸ τὴν Πο- λιτεία. Δὲν ὑπῆρξε, δηλαδή, ποτὲ μία συγκροτημένη μακροπρόθεσμη πολιτικὴ γιὰ τὴν πολύπλευρη στήριξή της. Τὴν ἔλλειψη αὐτὴ τὴ βίωνε μεγάλος ἀριθμὸς οἰκογενειῶν μὲ παιδιὰ (καὶ ἰδιαίτερα οἱ πολύτεκνες καὶ τρίτεκνες οἰκογένειες) ὅλα τὰ χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸ ξέσπασμα τῆς παγκόσμιας οἰκονομικῆς κρίσης ἐξαιτίας: Τῆς ἀνεπάρκειας δημόσιων καὶ δημοτικῶν βρεφονηπιακῶν καὶ παιδικῶν σταθμῶν. Τῶν ἰσχνῶν οἰκογενειακῶν ἐπιδομά- των. Τῶν μικρῶν φορολογικῶν ἀπαλλαγῶν. Τῆς ἀνάγκης προσφυγῆς σὲ φροντιστήρια ἢ ἰδιαίτερα μαθήματα γιὰ προετοιμασία γιὰ τὶς εἰσαγωγικὲς ἐξετάσεις σὲ ΑΕΙ/ΤΕ ἢ γιὰ ἐκμάθηση ξένων γλωσσῶν, κ.λπ. Αὐτὴ ἦταν ἡ κατάσταση μέχρι τὸ ξέσπασμα τῆς παγκόσμιας οἰκονομικῆς κρίσης, ἡ ὁποία ἦλθε στὴ χώρα μας στὰ τέλη τοῦ 2008 γιὰ νὰ κορυφωθεῖ τὸ 2009. Ἡ κορύφωση αὐτὴ ἀπεκάλυψε ὅλες τὶς διαχρονικὲς ἀδυναμίες καὶ τὰ προβλήματα τῆς ἑλληνικῆς οἰκονομίας, τὰ ὁποῖα ἐπιδεινώθηκαν ἐξαιτίας τῆς πολιτικῆς ποὺ ἀκολούθησαν ὅλες οἱ μετέπειτα κυβερνήσεις. Ἡ πολιτικὴ αὐτή, στηριζόμενη σὲ δάνεια, εἶχε ὡς κύριο ἀποτέλεσμα τὸ δημόσιο χρέος τῆς χώρας σὲ δισ. εὐρὼ νὰ φτάσει σὲ δυσθεώρητα ὕψη καὶ νὰ εἶναι τὸ ὑψηλότερο στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση ὡς ποσοστὸ τοῦ Ἀκαθάριστου Ἐγχώριου Προϊόντος. Ἡ ἀδυναμία ἐξυπηρέτησης τοῦ ὑψηλοῦ αὐτοῦ δημόσιου χρέους ὁδήγησε τὴ χώρα στὸ μηχανισμὸ στήριξης (δηλαδὴ σὲ δάνεια) ἀπὸ τὴν τρόικα τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, τῆς Εὐρωπαϊκῆς Κεντρικῆς Τράπεζας καὶ τοῦ Διεθνοῦς Νομισματικοῦ Ταμείου, μὲ τὴν ὑποχρέωση νὰ λάβει δραστικὰ μέτρα περικοπῶν σὲ μισθοὺς καὶ συντάξεις καὶ νὰ αὐξήσει ὑπέρμετρα τὴ φορολογία. Τὰ μέτρα αὐτὰ βύθισαν τὴν ἑλληνικὴ οἰκονομία σὲ ὕφεση, ἡ ὁποία εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τὴν κατακόρυφη αὔξηση τῆς ἀνεργίας (οἱ ἄνεργοι ξεπέρασαν τὸ 1.100.000 τὸ 2012). Τὰ μέτρα ποὺ ἐφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα στὴ χώρα μας κατ’ ἐντολὴν τῶν δανειστῶν της ἐπιδείνωσαν τὰ προβλήματα ποὺ ἀντιμετώπιζαν οἱ οἰκογένειες (Ἑλλήνων καὶ ἀλλοδαπῶν) πρὶν ἀπὸ τὸ ξέσπασμά της. Πιὸ συγκεκριμένα: Στὶς οἰκογένειες μὲ παιδιά, ὅπως καὶ σὲ ὅλους τοὺς φορολογούμενους, ἔγινε περικοπὴ τοῦ 13ου καὶ 14ου μισθοῦ. Στὴ συνέχεια ἐπιβλήθηκαν ἔκτακτες εἰσφορὲς ποὺ ἐπιβάρυναν ὅλες τὶς οἰκογένειες. Ἀνάμεσα σ’ αὐτὲς ἦταν καὶ τὸ «χαράτσι» μέσῳ τῶν λογαριασμῶν τῆς Δ.Ε.Η. Στὶς τρίτεκνες καὶ πολύτεκνες οἰκογένειες ἔγιναν, ἐπιπλέον, περικοπὲς στὰ ἐπιδόματα ποὺ ἔπαιρναν. Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφταναν ὅλα αὐτά, ἄλλαξε καὶ ἡ φορολογικὴ κλίμακα καὶ μειώθηκε τὸ ἀφορολόγητο εἰσόδημα, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ καλοῦνται νὰ πληρώσουν τεράστια ποσὰ φόρων οἰκογένειες μὲ παιδιὰ καὶ μὲ χαμηλὰ ἢ μεσαῖα εἰσοδήματα ποὺ πρὶν ἀπὸ τὴν ἀλλαγὴ αὐτὴ εἴτε δὲν πλήρωναν φόρο, εἴτε πλήρωναν μικρὰ ποσά. Ἀποτέλεσμα ὅλων αὐτῶν τῶν μέτρων ἦταν νὰ συρρικνωθεῖ τὸ διαθέσιμο εἰσόδημά τους. Ἂν ληφθοῦν ὑπ’ὄψιν ὅλα τὰ παραπάνω, ἀντιλαμβάνεται κανεὶς τὰ προβλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζουν σήμερα οἱ οἰκογένειες μισθωτῶν ἀκόμα καὶ ὅταν καὶ οἱ δύο σύζυγοι ἐργάζονται. Ἡ κατάσταση ἐπιδεινώνεται ὅταν ὁ ἕνας ἀπὸ τοὺς δύο μείνει ἄνεργος, ἐνῷ γίνεται δραματικὴ ὅταν καὶ οἱ δύο μείνουν ἄνεργοι. Παρόμοια προβλήματα μὲ τὶς οἰκογένειες τῶν μισθωτῶν ἀντιμετωπίζουν καὶ οἱ οἰκογένειες τῶν ἐλεύθερων ἐπαγγελματιῶν ποὺ βλέπουν νὰ συρρικνώνονται τὰ εἰσοδήματά τους λόγῳ τῆς ὕφεσης καθὼς καὶ ἐκεῖνες τῶν καταστηματαρχῶν ποὺ λόγῳ χρεῶν καὶ μείωσης τοῦ τζίρου τους ἀναγκάζονται  νὰ κλείσουν τὶς ἐπιχειρήσεις τους. Ἡ ἐκτίναξη τῆς ἀνεργίας στὰ ὕψη, ποὺ προαναφέρθηκε, ἔχει πλήξει περισσότερο τὶς γυναῖκες καὶ τοὺς νέους. Ἡ ἀνεργία στὸ διάστημα 2009-2012 διπλασιάστηκε στὶς γυναῖκες καὶ στοὺς νέους της ὁμάδας ἡλικιῶν 15-24 ἐτῶν (στοὺς ὁποίους ξεπέρασε τὸ 50%!) καὶ τριπλασιάστηκε στὴν ὁμάδα ἡλικιῶν 25-34 ἐτῶν. Μὲ τόσο ὑψηλὴ ἀνεργία ὁ γάμος γίνεται ἀδύνατος καὶ πολλοὶ νέοι μὲ προσόντα μεταναστεύουν. Τὸ ἴδιο κάνουν ἀκόμα καὶ ζευγάρια μὲ παιδιὰ ὅταν χάσουν τὴ δουλειά τους ἢ συρρικνωθοῦν τὰ εἰσοδήματά τους. Τὸ νέο αὐτὸ κῦμα μετανάστευσης, καὶ μάλιστα ταλαντούχων νέων –πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ὁποίους, δυστυχῶς, δὲν θὰ παλιννοστήσουν– εἶναι μία ἀκόμα πληγὴ ποὺ ἄνοιξαν στὴ χώρα μας τὰ μέτρα ποὺ προαναφέρθηκαν. Πολλά, ὅμως, εἶναι καὶ τὰ προβλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζουν καὶ οἱ μεγαλύτεροι στὴν ἡλικία λόγῳ τῆς κρίσης. Ὀξύτερα εἶναι τὰ προβλήματα ζευγαριῶν ἢ μεμονωμένων ἡλικιωμένων χαμηλοσυνταξιούχων ποὺ εἶδαν νὰ συρρικνώνονται οἱ συντάξεις τους, ἐνῷ οἱ συνταξιοῦχοι ποὺ οἱ συντάξεις τους πρὶν ἀπὸ τὶς περικοπές τους ἐπέτρεπαν νὰ βοηθοῦν οἰκονομικὰ τὰ παιδιά τους ποὺ εἶχαν οἰκογένειες, μετὰ τὶς περικοπές, ἀδυνατοῦν νὰ συνεχίσουν νὰ τοὺς παρέχουν τὴ βοήθεια αὐτή. Ἐκτός, ὅμως, ἀπὸ τὰ οἰκονομικὰ καὶ κοινωνικὰ προβλήματα, τὰ μέτρα ποὺ ἔχουν ληφθεῖ ἔχουν προκαλέσει καὶ πολλὰ ψυχολογικὰ προβλήματα καὶ αὔξηση τῶν ψυχικὰ ἀσθενῶν, μὲ ἀποτέλεσμα τὴν αὔξηση τῆς προσφυγῆς σὲ ψυχολόγους καὶ ψυχιάτρους ἢ/καὶ στὴ λήψη ἀντικαταθλιπτικῶν φαρμάκων. Τὸ γεγονὸς αὐτὸς τὸ ἀναγνωρίζει καὶ ἡ Εὐρωπαϊκὴ Ἐπιτροπή. Ἡ τραγικότερη συνέπεια τοῦ συνδυασμοῦ τῶν προβλημάτων αὐτῶν εἶναι, δυστυχῶς, ἡ αὔξηση τῶν αὐτοκτονιῶν συνανθρώπων μας τοὺς  τελευταίους μῆνες. Ἀνάμεσα στοὺς αὐτόχειρες εἶναι πολλοὶ μὲ οἰκογένειες μὲ παιδιά. Τὰ οἰκονομικὰ προβλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζουν οἱ οἰκογένειες μὲ παιδιά, τὰ ἡλικιωμένα ζευγάρια ἀλλὰ καὶ μεμονωμένα ἄτομα εἶναι τεράστια. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἔχει ὁδηγήσει πολλοὺς στὸ νὰ καταφεύγουν γιὰ ἕνα πιάτο φαγητὸ στὰ συσσίτια ποὺ ὀργανώνουν Μητροπόλεις καὶ ἐνορίες καθὼς καὶ Δῆμοι σὲ ὅλη τὴ χώρα. Τέτοια συσσίτια λειτουργοῦσαν καὶ πρὶν ἀπὸ τὸ 2009. Οἱ ἀνάγκες ὅμως ἔχουν πολλαπλασιαστεῖ καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτό, ὅπου λειτουργοῦσαν συσσίτια, οἱ μερίδες φαγητοῦ ποὺ μοιράζονται τώρα ἀπὸ αὐτὰ εἶναι πολὺ περισσότερες. Σὲ πρόσφατη ἔρευνα τῆς Διεθνοῦς Συνομοσπονδίας Συνδικάτων σὲ πολλὲς χῶρες ἀνάμεσα στὶς ὁποῖες καὶ ἡ Ἑλλάδα, σχεδὸν τὸ ἕνα τρίτο τῶν ἐρωτηθέντων στὴ χώρα μας δήλωσε ὅτι δὲν ἔχουν τὴν οἰκονομικὴ δυνατότητα νὰ ἐξασφαλίσουν βασικὰ εἴδη διαβίωσης. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἐπιβάλλει στὶς Μητροπόλεις ἢ στὶς ἐνορίες στὶς ὁποῖες, ἐνῷ ὑπῆρχε ἡ δυνατότητα δὲν λειτουρ- γοῦσαν μέχρι σήμερα συσσίτια, νὰ ἀρχίσουν νὰ λειτουργοῦν γιὰ νὰ καλύψουν τὸν αὐξανόμενο ἀριθμὸ συνανθρώπων μας ποὺ τὰ ἔχουν ἀνάγκη. Εἶναι γνωστὸ ὅτι σὲ περιόδους ἑορτῶν (Χριστούγεννα, Πάσχα) πολλὲς ἐνορίες συγκεντρώνουν τρόφιμα καὶ τὰ διανέμουν σὲ οἰκογένειες ἢ ἄτομα ποὺ ἔχουν ἀνάγκη. Μὲ δεδομένα τὰ αὐξημένα προβλήματα ποὺ προαναφέρθηκαν, ἡ δραστηριότητα αὐτὴ ἐπιβάλλεται νὰ ὀργανωθεῖ σὲ διαρκῆ βάση ὥστε νὰ δι- ανέμονται τρόφιμα, ἂν εἶναι δυνατὸν κάθε ἑβδομάδα ἢ κάθε μῆνα, σὲ οἰκογένειες ποὺ τὰ ἔχουν ἀνάγκη. Ἂν ὑπάρχει οἰκονομικὴ δυνατότητα στὶς Μητροπόλεις ἢ στὶς ἐνορίες νὰ καλυφθοῦν καὶ ἄλλες ἀνάγκες (π.χ. προμήθειας φαρμάκων, πληρωμῆς λογαριασμῶν τῆς Δ.Ε.Η. ἢ ἐνοικίων κ.λπ.),οἱ ἀνάγκες αὐτὲς θὰ πρέπει νὰ ἱεραρχηθοῦν καὶ νὰ ὑπάρξει κάλυψη τῶν περισσότερο ἐπειγουσῶν. Καλὸ θὰ εἶναι νὰ ἀποφεύγεται ἡ ἀπευθείας χορήγηση χρημάτων, διότι κανεὶς δὲν γνωρίζει ἂν πράγματι αὐτὰ θὰ διατεθοῦν γιὰ τὴν κάλυψη τῶν ἀναγκῶν γιὰ τὰ ὁποῖα δόθηκαν. Εἶναι προτιμότερο, δηλαδή, νὰ ἀγοράζονται τὰ φάρμακα ἢ νὰ πηγαίνει κάποιος νὰ πληρώνει τοὺς λογαριασμοὺς τῆς Δ.Ε.Η. ἢ τὸ ἐνοίκιο κ.λπ. Τὸ κρίσιμο ἐρώτημα ποὺ γεννιέται εἶναι, μὲ ποιὸ τρόπο θὰ καλυφθοῦν οἱ ἀκάλυπτες ἀπὸ τὸ κράτος μεγάλες καὶ αὐξανόμενες ἀνάγκες ποὺ ὑπάρχουν. Ἕνα μικρὸ μέρος τους καλύπτεται ἀπὸ τοὺς Δήμους τῆς χώρας, οἱ ὁποῖοι, ὅμως, δὲν ἔχουν μεγάλες οἰκονομικὲς δυνατότητες. Τὶς πολλὲς ἀνάγκες ποὺ παραμένουν ἀκάλυπτες καλεῖται νὰ τὶς καλύψει αὐτὴ τὴν κρίσιμη περίοδο ἡ ἀλληλεγγύη τῆς Ἐκκλησίας καθὼς καὶ τὰ φιλανθρωπικὰ σωματεῖα. Τὸ πόσες καὶ ποιὲς ἀπὸ τὶς ἀνάγκες αὐτὲς θὰ καλυφθοῦν θὰ ἐξαρτηθεῖ ἀπὸ τὴν εὐαισθητοποίηση τῶν ἐνοριτῶν σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὴν Ἐκκλησία καὶ τῶν πολιτῶν νὰ προσφέρουν σὲ εἶδος ἢ σὲ χρήματα σὲ φιλανθρωπικὰ σωματεῖα. Πολλοί, ὅμως, προβάλλουν τὴν ἀντίρρηση: μὲ δεδομένα τὰ προβλήματα ποὺ ἔχει δημιουργήσει ἡ κρίση, δὲν ὑπάρχουν πολλὲς δυνατότητες προσφορᾶς. Αὐτὸ πράγματι ἰσχύει γιὰ τοὺς ἄνεργους ποὺ δὲν ἔχουν εἰσόδημα ἢ γιὰ ἐκείνους ποῦ τὰ εἰσοδήματά τους ἔχουν περικοπεῖ δραστικὰ καὶ δὲν ἐπαρκοῦν κἂν γιὰ τὶς δικές τους ἀνάγκες. Δὲν ἰσχύει, ὅμως, γιὰ ὅλους. Πιὸ συγκεκριμένα: – Ἂν κάθε νοικοκυριὸ πού, παρὰ τὴν κρίση, ἔχει οἰκονομικὴ ἄνεση (καὶ ὑπάρχουν σήμερα ἀρκετὰ τέτοια νοικοκυριά), βάζει κατὰ μέρος τὸ 10% τῶν μηνιαίων εἰσοδημάτων του, τὰ ποσὰ ποὺ εἶναι δυνατὸν νὰ συγκεντρωθοῦν εἶναι πολὺ σημαντικά. Τὰ ποσὰ αὐτὰ μποροῦν νὰ τὰ διαθέσουν σὲ ἐνορίες, σὲ φιλανθρωπικὰ σωματεῖα ἢ καί, ἀπευθείας, σὲ οἰκογένειες ποὺ ἔχουν ἀνάγκη. – Ἂν καὶ ὅσοι δηλώνουν ὅτι «τὰ βγάζουν πέρα ἴσα-ἴσα», δηλαδὴ καλύπτουν ὅλες τὶς ἀνάγκες τους, συνειδητοποιήσουν ὅτι ὑπάρχουν μερικὲς ἀπὸ αὐτὲς τὶς ἀνάγκες, οἱ ὁποῖες μποροῦν νὰ περικοποῦν, χωρὶς νὰ τοὺς προκαλέσουν ἰδιαίτερα προβλήματα, ἡ περικοπή τους θὰ ἐξοικονομοῦσε χρήματα γιὰ τὴν παροχὴ βοήθειας στοὺς πάσχοντες συνανθρώπους μας. Ἐκτός, ὅμως, ἀπὸ τὶς οἰκογένειες καὶ τὰ ἄτομα ποὺ μποροῦν νὰ συνεισφέρουν μὲ τοὺς παραπάνω τρόπους, ὑπάρχουν καὶ ἐπιχειρήσεις (φοῦρνοι, ταβέρνες, ἑστιατόρια, ζαχαροπλαστεῖα, σουπερ- μάρκετ κ.λπ.) ποὺ ἔχουν περισσεύματα ἢ προϊόντα ποὺ πρέπει νὰ ἀποσυρθοῦν, ἀλλὰ δὲν ἔχουν λήξει. Ὅλα αὐτὰ μποροῦν νὰ τὰ διαθέσουν στὶς ἐνορίες ἢ σὲ φιλανθρωπικὰ σωματεῖα γιὰ διανομὴ σ’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν ἀνάγκη. Ὅπως, ὅμως, προαναφέρθηκε, ἡ κρίση καὶ τὰ μέτρα ποὺ παίρνονται γιὰ τὴν ἀντιμετώπισή της ἔχει πλήξει τὴν ψυχικὴ ὑγεία ἑνὸς σημαντικοῦ ποσοστοῦ τοῦ πληθυσμοῦ τῆς χώρας. Γιὰ τοὺς συνανθρώπους μας ποὺ βρίσκονται σ’ αὐτὴν τὴ δύσκολη κατάσταση δὲν ἀρκεῖ ἡ ὑλικὴ βοήθεια (ἡ ὁποία, φυσικά, πρέπει νὰ τοὺς παρασχεθεῖ). Χρειάζεται καὶ ἡ συμπαράσταση καὶ στήριξη ἀπὸ ἐκείνους ποὺ τοὺς γνωρίζουν καὶ τοὺς ὁποίους ἐμπιστεύονται οἱ πάσχοντες. Μία τέτοια συμπαράσταση μπορεῖ νὰ τοὺς βοηθήσει νὰ «σταθοῦν στὰ πόδια τους» καὶ νὰ ἀντιμετωπίσουν ἐνεργὰ τὰ προβλήματά τους. Γιὰ νὰ ὑλοποιηθοῦν ὅλα ὅσα προαναφέρθηκαν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ἢ ἀπὸ τὰ φιλανθρωπικὰ σωματεῖα χρειάζονται ὁμάδες ἀνθρώπων ποὺ θὰ ἀφιερώσουν χρόνο γιὰ τοὺς πάσχοντες συνανθρώπους μας. Σὲ ὁρισμένες ἐνορίες ἢ σωματεῖα ὑπάρχουν ἤδη τέτοιες ὁμάδες, οἱ ὁποῖες μποροῦν νὰ διευρυνθοῦν ἀνάλογα μὲ τὶς ὑπάρχουσες ἀνάγκες. Ὅπου δὲν ὑπάρχουν, θὰ πρέπει νὰ συγκροτηθοῦν. Εἶναι αὐτονόητο ὅτι ὅσοι μετέχουν καὶ ἐργάζονται στὶς ὁμάδες αὐτὲς θὰ πρέπει νὰ εἶναι πρόσωπα γνωστὰ γιὰ τὴν ἀκεραιότητα καὶ τὴν ἀνιδιοτέλειά τους. Σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὴ δραστηριότητα τῆς ἀλληλεγγύης τῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁμάδες γειτονικῶν ἐνοριῶν ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ τὸ ἔργο αὐτὸ θὰ μποροῦσαν νὰ συναντιοῦνται κατὰ τακτὰ χρονικὰ διαστήματα γιὰ νὰ ἀνταλλάσουν ἐμπειρίες. Αὐτὲς οἱ συναντήσεις θὰ συμβάλλουν στὴν ἀποτελεσματικότερη βοήθεια ὅλων ὅσοι ἔχουν ἀνάγκη. Εἰδικότερα στὶς φτωχὲς ἐνορίες ποὺ ἔχουν ἀνάγκες, ἀλλὰ τὰ μέσα ποὺ διαθέτουν εἶναι ἀνεπαρκῆ γιὰ τὴν κάλυψή τους, θὰ πρέπει νὰ ἔρχονται ἀρωγοὶ ἡ Μητρόπολη στὴν ὁποία ἀνήκουν ἢ οἱ πλουσιότερες ἐνορίες ποὺ ἔχουν περισσεύματα. Τόσο ἡ ἀλληλογνωριμία τῶν μελῶν τῶν ὁμάδων αὐτῶν ὅσο καὶ ἡ ἐπικοινωνία τους μὲ πάσχοντες ἐνορῖτες τους θὰ ἀναβιώσουν τὴ χαμένη στὶς πόλεις ζεστὴ προσωπικὴ ἐπαφή, δηλαδὴ τὴν αἴσθηση τῆς κοινότητας, καὶ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ τὰ μέλη τους θὰ βιώσουν τὴ μεγάλη ἀλήθεια ὅτι: ἐκεῖνος ποῦ προσφέρει ἀνιδιοτελῶς στὸ συνάνθρωπό του ἀποκομίζει πολὺ περισσότερα ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ δίνει.

*Ὁ Μανόλης Γ. Δρεττάκης εἶναι τέως: Ἀντι- πρόεδρος τῆς Βουλῆς, Ὑπουργὸς καὶ Καθηγητὴς τῆς ΑΣΟΕΕ.