Το αεροσκάφος των Τσάντα και Γιάνναρη πολέμησε ηρωικά, με τον Γιάνναρη να χειρίζεται το πολυβόλο, στο πίσω τμήμα του κόκπιτ και τον Τσάντα να εκτελεί ασύλληπτους ελιγμούς διαφυγής, για τον τύπο και τις δυνατότητες του αεροσκάφους.
«Μνήμες του 1940» με τον κ. Κωνσταντίνο Γανωτή
Εκεί ήταν η «μυστική», πρόχειρη, αεροπορική βάση, στην Ήπειρο. Ήταν ένα αεροδρόμιο, σε απόσταση αναπνοής από το Μέτωπο της Αλβανίας, 6 χιλιόμετρα νότια της Παραμυθιάς. Σήμερα δεν υπάρχει. Ήταν μία καλά κρυμμένη αεροπορική βάση, ανάμεσα σε δύο βουνά και χωμάτινο διάδρομο απογείωσης δίπλα σε παραπόταμο του Αχέροντα.
Όταν κάτι ποθείς ολόψυχα και τελικώς ακούς το πολυπόθητο το “Ναι”, μια συλλαβή, τρία γράμματα, ίσως βαρύ, λακωνικό, με δωρική απλότητα, θα δράσει όπως κι αν έχει, σαν έκρηξη ευχαρίστησης μες στον οργανισμό σου.
Γιὰ τὰ ἡρωϊκὰ κατορθώματα τῶν ἀγωνιστῶν μας στὸν πόλεμο τοῦ ’40 ἔχει χρησιμοποιηθῇ ὁ ὅρος ἐποποιΐα. Ὄχι ἀτυχῶς. Πῶς ἀλλοιῶς θὰ μποροῦσε νὰ χαρακτηρίσῃ κανεὶς τὰ ἀνδραγαθήματα τῶν Ἑλλήνων στὸν ἑλληνοϊταλικὸ πόλεμο ἀλλὰ καὶ μετά, στὴν γερμανικὴ ἀντίσταση, παρὰ ὡς ἔργα μεγάλα καὶ θαυμαστά, ποὺ ξεπερνοῦν πράγματι τὴν σφαῖρα τῆς λογικῆς…
Απόσπασμα από την συγκλονιστική συνέντευξη του Οδυσσέα Ελύτη στην εφημερίδα Πανσπουδαστική, φύλλο 41/1962, για το πως γλύτωσε το θάνατο στο μέτωπο του 40 .
Σήμερα γιορτάζουμε για μια Ελλάδα που δεν έσκυψε το κεφάλι, για μια Ελλάδα που προτίμησε να χυθεί ελληνικό αίμα παρά να γίνει σκλάβα! Εορτάζουμε το φρόνημα των τότε Ελλήνων που χάρη σε αυτό είμαστε ελεύθεροι!
Η εθνική επέτειος της 28ης Οκτωβρίου από το 1952 συνεορτάζεται με την Παναγία, την Αγία Σκέπη, όπως η εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου συνεορτάζεται με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Από το τέλος του 9ου αιώνα – αρχές 10ου έως το 1952 η Θεομητορική εορτή της Αγίας Σκέπης εορταζόταν την 1η Οκτωβρίου.
Το Ύψωμα 731 (χαμηλός λόφος – Αλβανία) ευρίσκεται μεταξύ των βορείων ακρωρείων των κορυφογραμμών Γκαρονίν και Τρεμπεσίνας και προστατεύει την είσοδον της κοιλάδας του ποταμού Ντενιτσέ, η οποία δια της αμαξιτής οδού οδηγεί εις την Κλεισούραν…
Οι ιδέες, οι λεγόμενες «διακινούμενες ιδέες» κυριολεκτικά καταλύουν τη δύναμη της ψυχής. Όταν προσβάλλεται η έννοια της πίστεως στον Θεό με τα κηρύγματα του υλισμού και της αθεΐας, όταν η έννοια της πατρίδος προσβάλλεται με το σύνθημα «Κάτω τα σύνορα», όταν καλλιεργείται ένας αμοραλιστικός διεθνισμός με συνθήματα ότι η αγάπη στην πατρίδα είναι «σοβινισμός», «κακοποιός εθνικισμός», «επικίνδυνος ρατσισμός»…
Όσοι δεν ζήσαμε την εποποιΐα του 1940, όσοι δεν αντικρίσαμε τον πανίσχυρο εισβολέα, αυτόν που στην όψη του και μόνο κάμπτονταν ισχυρότατοι λαοί, όσοι δεν τον είδαμε να αναχαιτίζεται από τη μικρή και αδύναμη στρατιωτικά Ελλάδα, μάλλον πολύ λίγα θα μπορέσουμε να καταλάβουμε από το μυστικό της νίκης εκείνου του άνισου αγώνα.
Το 1939 τα ιταλικά στρατεύματα, υπό τον στρατηγό Γκουτσόνι, αποβιβάσθηκαν στο Δυρράχιο, το πρωί της 7ης Απριλίου. Ο βασιλιάς Ζώγου δεν αιφνιδιάστηκε δεδομένου ότι είχαν προηγηθεί, πριν από έναν μήνα και πλέον, εντατικές διπλωματικές συνομιλίες.
Να σημειωθεί ότι η Ελλάς είναι η μοναδική χώρα που αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει τους στρατούς τεσσάρων χωρών ταυτόχρονα, Αλβανίας, Ιταλίας, Γερμανίας, και Βουλγαρίας.
Η ώρα του χρέους. Έτσι επέγραψε ο Ηλίας Βενέζης την ομιλία του στην πανηγυρική συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών, το 1958, για την επέτειο του ΟΧΙ στη φασιστική απόπειρα εισβολής στη χώρα μας. Σε αυτήν τόνισε ότι οι Έλληνες στη μακρά ιστορία τους έχουν αποδείξει ότι στις δύσκολες ώρες έχουν επίγνωση του χρέους τους.
«Ο ήλιος σας θα ‘ναι ακριβά πληρωμένος. Αν τυχόν δεν γυρίσω, ας είστε καλά, σκεφτείτε για λίγο πόσο μου στοίχισε.» (Νικηφόρος Βρεττάκος)
Ελευθερία ή Θάνατος – είχε καλλιεργηθεί μέσα τους από την Ελληνορθόδοξη αγωγή, που είχαν από την Εκκλησία και το σχολείο (της εποχής τους!). Αυτή ακριβώς η συνείδηση λειτούργησε στους υπερασπιστές του Υψ. 731 ως δρομοδείχτης.
«Ταύτην την στιγμήν αγγέλλεται ότι η Θεσσαλονίκη παραδοθείσα κατελέφθη υπό του ελληνικού στρατού» (τηλεγράφημα του Αυστριακού Πρακτορείου Ειδήσεων).
Οβίδες βαρέος πυροβολικού σκάνε μπρός και πίσω από τις ελληνικές θέσεις. Ό,τι οχυρώσεις έχουν ετοιμαστεί τινάζονται στον αέρα. Βλήματα πεδινού πέφτουν σα βροχή. Θραύσματα από όλμους σκορπάνε τον θάνατο. Από τα χαρακώματα τους οι φαντάροι μας αλαλάζουν!
Ο Θεός όμως ύστερα από μεσιτεία του Αγίου, την ώρα ακριβώς της πυροδοτήσεως, όπως λέγει ο θρύλος, έριξε κεραυνό από τον ουρανό, ο οποίος κατέστρεψε την πυριτιδαποθήκη, τα κανόνια και τα Προπύλαια της Ακρόπολης.
Ἔτσι, ὅταν ἡ Ἑλλάδα, μὲ τὸ στόμα τοῦ πρωθυπουργοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ, ἀπέρριψε τὸ ἰταμὸ ἰταλικὸ τελεσίγραφο, καὶ σὰν ἀστραπὴ πέρασε στ’ ἀραγμένα καράβια ἡ εἴδηση, σήκωσε κῦμα πελώριο τὴν ὀργὴ γιὰ τὸ ἄθλιο τόλμημα τῆς γείτονος.
Ο Ανθυπασπιστής Νικόλαος Γκάτζιαρος, αφηγείται μπροστά στην κάμερα το συγκλονιστικό θαύμα της Παναγίας που έζησε ο ίδιος στο Αλβανικό Μέτωπο το 1940. Η μαρτυρία ηλικιωμένου μαχητή αξιωματικού Ανθυπασπιστή είναι καταγεγραμμένη αναφορά στο βιβλίο του Στρατηγού Κατσιμήτρου.
Γνωρίζοντας τα μονοπάτια, φόρεσαν τα γουρουνοτσάρουχα στα πόδια για να μην γλιστρούν, ζαλώθηκαν στην πλάτη τα πολεμοφόδια και άρχισαν να ανεβαίνου
Οι Έλληνες δίνουν μάχη με τον χρόνο, για να προλάβουν τους Βούλγαρους, που κατευθύνονται κι αυτοί προς τη Θεσσαλονίκη.Οι ελληνικές δυνάμεις έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν πολλά προβλήματα. Φτάνοντας όμως λίγο έξω από την πόλη, ένα φυσικό εμπόδιο τους κόβει το δρόμο. Ο αγριεμένος Αξιός ποταμός.
Παρακολούθησα με θαυμασμό τον γεμάτο αποφασιστικότητα τρόπο, με τον οποίο ο Κυβερνήτης του πλοίου κατέστησε το κατεστραμμένο πλοίο του ικανό να πλεύσει και το επανέφερε για τόσα μίλια και με τόσες δυσκολίες.
Ένα από τα πλέον μαρτυρικά χωριά της Ελλάδας κατά την περίοδο της Κατοχής ήταν το Μεσόβουνο Κοζάνης. Αυτό ήταν και το αντικείμενο του αφιερώματος στις Σελίδες Ιστορίας στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, (19 Οκτωβρίου 2014).
«Ποθοῦσα πιό ζωντανά, πιό ἀποτελεσματικά νά ὑπηρετήσω τήν Ἑλλάδα μου, πού σάν ματοβαμμένη μάνα νόμιζα πώς μέ καλοῦσε», ἔγραφε στό ἡμερολόγιό της τό 1943 ἡ Σόνια-Σοφία Στεφανίδου…
Στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ ο Συμμαχικός Στόλος έχει παραταχθεί για να τιμήσει το αντιτορπιλικό μας που κατάφερε ένα ηρωϊκό ταξίδι επιστροφής αδιανόητο για όλους.
Συγκεκριμένα, οι Συμμαχικές δυνάμεις διατηρούσαν στην περιοχή το αεροπλανοφόρο ILLUSTRUS, τα καταδρομικά SIRIOUS και PENELOPE, έξι αντιτορπιλικά, τρία υποβρύχια, μια εξοπλισμένη ημιολία (σκούνες) και πάνω από 20 αεροσκάφη. Στις παραπάνω ναυτικές δυνάμεις ήταν ενταγμένα και το τραγικά χαμένο Αντιτορπιλικό ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ και το Υποβρύχιο ΚΑΤΣΩΝΗΣ…
Την ίδια μέρα η μοίρα του Ελληνικού Στόλου του Ιονίου βομβάρδισε το φρούριο της πόλης.Οι Τούρκοι στρατιώτες στη Νικόπολη προέβαλαν πεισματική άμυνα, αλλά αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους, και καταδιωκόμενοι από τμήμα Κρητών και Ηπειρωτών εθελοντών, να υποχωρήσουν προς την Πρέβεζα.
H Πολιορκία του Μεσολογγίου το 1825. Ένα μικρό ντοκιμαντέρ που φτιάχτηκε σε ελεύθερο χρόνο για τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου που διεξήχθη το 1825.
Όμως, ο 35χρονος υδραίος αξιωματικός, γόνος ναυμάχων του ’21, διψούσε για πολεμική δράση και έβαλε ως στόχο ένα παλαιό θωρηκτό του οθωμανικού στόλου, το «Φετίχ Μπουλέντ», που ναυλοχούσε στο λιμάνι της τουρκοκρατούμενης τότε Θεσσαλονίκης.
16 Ὀκτωβρίου 1912! Ἡμέρα ξεχωριστή γιά τήν πόλη τῆς Βέροιας, ἡμέρα Ἀναστάσιμη, ἡμέρα Λαμπρῆς, ἀφοῦ ἀπελευθερώνεται ἀπό τόν Ἑλληνικό στρατό, μετά ἀπό 464 χρόνια ἐπάρατης σκλαβιᾶς στόν Τουρκικό ζυγό. Ὁ Ἑλληνικός στρατός, ἀκολουθώντας τή νικηφόρα του πορεία, φθάνει στά πρόθυρα τῆς Βέροιας…
Γύρω στις 2 το μεσημέρι κι ενώ μονάδα του 20ου Συντάγματος, πλησίαζε προς το Κολοκούρι (σημ. Σβορώνο) ο ελληνικός στρατός δέχθηκε σφοδρά πυρά από τα βορειοδυτικά του χωριού, εντελώς αιφνιδιαστικά. Τούρκοι στρατιώτες είχαν κρυφτεί στο πυκνό από παλούρια δάσος της περιοχής και έβαλαν κατά του ελληνικού στρατού